Enige tijd geleden werd de Restaurantcoach gevraagd een ervaren horecaondernemer te adviseren over zijn nog maar net geopende horecabedrijf. Een prachtig bedrijf volledig herrezen uit de contouren van een vorig horecazaak. Na de verbouwing en de opstart waren bij de ondernemer de slijtagesporen duidelijk zichtbaar.
Al in het eerste gesprek vertelde de ondernemer dat de nieuwe zaak voor zijn zoon bedoeld is. En vervolgens kwam er een hele dikke ‘maar…”. De conclusie van de RC kon al na het eerste gesprek getrokken worden. Er was géén plan van aanpak over de gewenste bedrijfsopvolging dan wel overname. Op basis van emotie hebben vader en zoon besloten dat zoonlief de scepter moest gaan zwaaien in het nieuwe bedrijf, aan een officiële overdracht was vader nog niet aan toe. Eerst maar eens een jaartje gaan draaien. Echter het ontbrak aan duidelijke werkafspraken en wie is wanneer waar verantwoordelijk voor. Het betreft in dit geval een middelgroot horecabedrijf met een brigade die bestaat uit circa 30 medewerkers.
Al snel volgen er tal van irritaties tussen vader en zoon. Zoon is immers van een andere generatie, ziet en denkt anders over tal van situaties. Ook de leeftijd van zoonlief is een belemmering. Ook als zoon van de eigenaar moet je respect afdwingen om je medewerkers, waaronder een aantal ouderen, leiding te geven. Maar ook de zoon vond en vindt het lastig om boven de partijen te gaan staan en leiding te geven. Door gebrek aan heldere communicatie binnen het bedrijf is er verwarring ontstaan en is geen sprake van structuur. Er is door de werkgever onvoldoende duidelijk gecommuniceerd wat de plannen zijn, wie het management vertegenwoordigt en wat er verlangd wordt van de medewerkers. De RC is gevraagd een verbetertraject op te tuigen en te begeleiden, met als doel een heldere communicatie te realiseren, collegiale samenwerking en een duidelijke hiërarchie. Dit is slechts een eerste stap in het traject van opvolging.
De vraag van deze case is: “hoe kun je als familie de opvolging regelen zonder schade te brengen aan de goede familierelatie?”. Is de beoogde opvolger ook daadwerkelijk de juiste kandidaat met de juiste eigenschappen? Is er sprake van 1 of meer kinderen? Hoe wordt daar dan mee omgegaan? Bij zo’n overname komen tal van aspecten om de hoek kijken met als belangrijkste aandachtspunten de fiscale en juridische consequenties en de familiaire verhoudingen. Voor de fiscale en juridische aangelegenheden zullen specialisten moeten worden ingehuurd die advies op maat kunnen geven
.
Advies en uitwerkingen van de familiare belangen vergen vooral geduld, tact en overredingskracht. Belangrijk is, in geval er sprake is van meer kinderen, de gesprekken zoveel mogelijk transparant te houden zodat de kinderen die niet in de zaak gaan achteraf niet moeilijk gaan doen. Zorg er dus voor dat kinderen die buiten de zaak blijven, niet worden benadeeld.
Wat wordt de rol van vader? Gaat vader met pensioen of blijft hij verbonden aan het bedrijf als adviseur? De laatste optie is een lastige, vaak is het moeizaam voor de verkoper om zijn bedrijf, zijn kindje volledig los te laten, maar zijn overigens goed bedoelde adviezen kunnen ook de voedingsbodem zijn voor hoogoplopende conflicten. Wordt er ondanks de kans op mislukken toch gekozen voor een adviseurschap voor vader, maak daar dan hele duidelijke afspraken over en zet deze duidelijk op papier! Wat wordt er verwacht van de adviseur en hoever gaan zijn bevoegdheden?
Om tot duidelijke afspraken te komen kan een informatief gesprek met een ervaren mediator helderheid geven over hoe om te gaan met een dergelijk adviseurschap tussen vader en zoon! In veel families zijn relaties na een bedrijfsovername volledig gebrouilleerd en in even zovele gevallen heeft het opvolgend familielid het bedrijf/familiekapitaal er doorheen gejaagd. Waarmee bedoeld wordt: niet iedere nazaat van een ondernemer is geschikt om het familiebedrijf over te nemen. Een uitgebreide en langdurige voorbereiding is dan ook van groot belang. Specialisten raden aan om hiervoor meerdere jaren voor uit te trekken. Daarnaast is overname in de horeca binnen de familie nog emotioneler omdat je gasten ook betrokkenheid tonen. Onbewust spelen die reacties een rol in de gesprekken.
Bedrijfsoverdracht binnen de familie worden niet voor niets door specialisten w.o. advocaten, notarissen en accountants de meest moeilijke transacties genoemd! Wilt u uw horecabedrijf overdragen aan een familielid? Ga in gesprek met mensen die beschikken over ruime ervaring op dit gebied.